ตอนที่ 1 PULLEY LAGGING มีดีไฉน?!?

วันนี้ นาย TCB มาแปลก ตั้งชื่อเรื่องเพี้ยนๆไปหรือป่าว คิดได้งัย? ชื่อ “หมอสายพาน” อันที่จริง เรื่องที่จะรับใช้ต่อไปนี้ เป็นเรื่องที่สำคัญมาก เพราะเป็นเรื่องของการตรวจสุขภาพสายพานอย่างครบวงจร พร้อมทั้ง วินิจฉัยหาสาเหตุ และบอกวิธีแก้ไข บำรุงรักษา และป้องกัน ให้สุขภาพสายพานและระบบลำเลียงมีอายุยืนยาว มั่นคง แข็งแรง ไม่เจ็บป่วย เหมือนๆกับที่มนุษย์เราต้องตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อเป็นการป้องกัน โรคจะพอป้องกันได้ เอาไว้ก่อน ดีกว่าที่จะเสียชีวิตอย่างกะทันหัน โดยไม่ทราบสาเหตุ นาย TCB ตั้งใจตั้งใจจะเขียนเรื่องหมอสายพานสัก 10 กว่าตอน หรือบางตอนอาจจะขอรบกวนให้น้อง AV ช่วยกันเขียนช่วย เพื่อให้ชาวสายพานได้นำข้อมูลไปใช้ให้เป็นประโยชน์ มากที่สุด ช่วยเป็นกำลังใจให้นาย TCB เขียนจนสำเร็จลุล่วงด้วยนะครับ เอ๊าเชียร์กันหน่อยๆๆๆๆๆ

นาย TCB เคยรับใช้แฟนคลับในเรื่องก่อนๆที่ผ่านมาว่า สายพานลำเลียงเป็นหนึ่งในองค์ประกอบของระบบสายพานลำเลียงที่มีราคาเป็นสัดส่วนที่สูง เมื่อเปรียบเทียบกับพาร์ทอื่นๆ ขณะที่พาร์ทอื่นๆมักจะทำด้วยวัสดุที่แข็ง มีขนาดใหญ่ หรือที่เรียกว่า Robust มีความคงทน และมีอายุการใช้งานที่ยาวนานกันทั้งนั้น แต่สายพานลำเลียงนั้น จะทำด้วย วัสดุที่เสียหายง่ายกว่าพาร์ทอื่นๆ แต่เหมือนฟ้าจงใจที่จะทำให้สายพาน (ซึ่งปกติก็เสียหายง่ายอยู่แล้ว) เสียหายเร็วขึ้นและระดับความเสียหายก็มีมากขึ้นกว่าเดิมขึ้นไปอีก ทั้งนี้ก็เพราะบุคลาการในส่วนที่รับผิดชอบการบำรุงรักษา มักขาดความรู้ในการดูแลบำรุงรักษา มักไม่ค่อยใส่ใจการดูแลตัวของสายพาน ตราบใดที่สายพานยังสามารถขนวัสดุได้ สายพานจะได้รับการดูแลน้อยมาก เปรียบได้กับคนรักของเรา เมื่อ่ใดที่เค้ายังไม่จากไป เรามักไม่รู้สึกถึงคุณค่า และมักจะละเลยเค้าเสมอๆ เมื่อเค้าจากไปจริงๆเมื่อไหร่ เมื่อนั้นแหละจะรู้สึกเสียดายและสูญเสีย เช่นเดียวกัน เมื่อไหร่ที่สายพานขาด นาย TCB และทีมงานมักจะได้รับการร้องขอ (และขู่เข็ญ) ให้รีบไปบริการอย่างเร่งด่วน มิวายว่าจะเป็นเวลาดึกดื่นเที่ยงคืนแค่ไหนก็ตาม แต่ทีมงานก็ยินดีให้บริการด้วยความเต็มใจนะครับ วันนี้ท่านดูแลสายพานของท่านดีแล้วหรือยัง ????

ถ้าจะว่ากันไป การที่ท่านไม่ทะนุถนอม บำรุงรักษา สายพานลำเลียงของท่านให้ดีนั้น ท่านมีโอกาสสูญเสียทรัพย์อย่างง่ายเห็นๆ และอาจจะพาลทำความเสียหายแก่ธุรกิจของท่านก็ได้ ในมุมมองของผู้ให้บริการอย่างนาย TCB แล้ว คงจะชอบใจมากทีเดียว หากสายพานของท่านมีปัญหา เพราะนาย TCB จะเป็นผู้รับทรัพย์ของท่านอย่างแน่นอน แต่....ช้าก่อน นั่นไม่ใช่วิสัยของการทำธุรกิจของคนรักสายพานอย่างชาว TCB

ปณิธารของชาว TCB ทุกคนมีจุดมุ่งหมายให้ ท่านที่รักสายพานลำเลียงทั้งหลาย มีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับระบบสายพานลำเลียงที่ถูกต้อง สามารถบำรุงรักษาและวินิจฉัยปัญหาเบื้องต้น ด้วยตัวเองได้เ ราเชื่อว่าหากท่านติดตามความรู้ใน websiteนี้ อย่างสม่ำเสมอท่านจะมีความรู้เพียงพอที่จะสามารถแก้ปัญหาส่วนใหญ่ 70-80% ให้ลุล่วงไปได้ส่วนที่เหลือ ยังสามารถรับการบริการรักษากับ TCB ได้เสมอ เพราะเราอยู่ในสังคมเดียวกัน ก็ต้องช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ช่วยเท่าที่จะทำได้ใน ที่สุดแล้ว การให้ความรู้หรือนำความรู้มาแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกัน จะสร้างความรู้สึกผูกพันกันได้ แม้ว่าทั้งสองฝ่ายจะไม่เคยเห็นหน้าตากันเลยก็ตาม และชาว TCB เชื่อว่า หากงานชิ้นไหนที่เกินกำลังที่ท่านจะจัดการเองได้ท่าน ต้องนึกถึงสายพานไทยและเชื่อว่า ท่านต้องให้โอกาสชาว TCB ได้รับใช้ท่านก่อนคนอื่น อย่างแน่นอนเมื่อตรงนั้นมาถึง ชาว TCB ยินดีรับใช้และให้บริการอย่างเต็มที่ครับ

เริ่มเข้าเนื้อหาสาระกันดีกว่านะครับ อยากให้ท่านผู้อ่าน ลองขยับสายตาของท่านไปยังรูปข้างบนที่ลงไว้หน่อยนะครับ ให้โฟกัสไปตรงหมายเลข 1 ที่ชี้ตรงล้อขับ (Drive

Pulley) ที่ต้องให้ท่านจ้องดูส่วนนี้ให้ดีก็เพราะว่า นาย TCB ต้องการให้ท่านจินตนาการเสียก่อนว่า ที่บริเวณล้อขับ (Drive Pulley) มันมีกิจกรรมอะไรที่เกิดขึ้นที่จะมีผลทำให้ระบบสายพานลำเลียง สามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพและประหยัดค่าบำรุงรักษาได้บ้าง เมื่อสายพานวิ่งโดย ไม่มียางหุ้ม (Lagging) drive pulley ที่ เปรียบเทียบกับการขับรถยนต์ในขณะที่ยางหัวโล้น(ไม่มีดอกยาง) ความเหมือนกันทั้งสองกรณีคือ ทั้งคู่กำลังทำงาน (Operate) ภายใต้การสูญเสียแรงยึดเกาะหรือแรงเสียดทานระหว่างผิวสัมผัสของวัสดุ 2 ชนิด การสูญเสียแรงเสียดทานระหว่างยางหัวโล้นกับพื้นถนนทำให้ท่าน ควบคุมรถด้วยความยากลำบากและต้องใช้พลังงานในการห้ามล้อ (เบรก) มากขึ้นซึ่งผู้ขับขี่ต้องตกอยู่ในภาวการณ์เสี่ยงที่จะเกิดอันตรายได้ ในส่วนของสายพานนั้น ความสูญเสียอาจจะสลับซับซ้อนมากกว่า มาดูกันว่า มีปัจจัยอะไรบ้างที่ทำให้ล้อขับสามารถส่งถ่ายแรงพาสายพานบรรทุกที่วัสดุให้เคลื่อนที่ไปยังจุดหมายที่ต้องการได้อย่างประสิทธิภาพ

อันดับแรก สายพานจะเคลื่อนที่ได้ สายพานต้องมีความตึง (Tension) ที่พอเหมาะที่จะขับเคลื่อนน้ำหนักบรรทุกบนสายพาความตึงนี้จะเกิดขึ้นมาจากแรงเสียดทาน (Friction) ระหว่างผิวล้อขับ (Drive Pulley) กับผิวสายพาน ถ้าสัมประสิทธิ์ของแรงเสียดทาน (Co-efficient of friction) ระหว่างผิวสายพานและผิวของ Pulley มีน้อยเกินไป แรงฉุดก็จะไม่เพียงพอให้สายพานเคลื่อนที่ได้ สิ่งที่ท่านต้องทำต่อไป เพื่อให้สายพานเคลื่อนที่ก็คือ ท่านก็ต้องไปโม (Modify) ระบบสายพานให้มีมุมโอบ (Wrap angle) ระหว่าง Pulley และสายพาน ให้มากขึ้นเพื่อเพิ่มค่าของแรงเสียดทาน ให้มีมากจนสามารถฉุดสายพานเคลื่อนที่ได้ อย่างไรก็ตามการโม (Modify) ระบบ

เพื่อให้มีมุมโอบที่เพิ่มขึ้น ก็เป็นเรื่องที่ค่อนข้างยุ่งยาก และไม่คุ้มค่าที่จะทำเพราะเสียเวลา และราคาแพงเมื่อเปรียบเทียบกับประสิทธิภาพที่ได้รับเพิ่มขึ้นเพียงน้อยนิด ดังนั้นเพื่อให้แฟนคลับของเราสามารถใช้เงินให้เป็นประโยชน์ได้มากที่สุด นาย TCB ก็เลยอยากจะแนะนำวิธีการง่ายๆที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของแรงเสียดทานระหว่างผิวของ Pulley และสายพานก็คือ ต้องหุ้ม Pulley ด้วยยาง หรือวัสดุที่เหมาะสมกับสภาพการใช้งาน ตามสภาพแวดล้อมของโรงงานของท่านนั่นเอง เพราะสัมประสิทธ์ความเสียดทาน (Co-efficient of friction) ระหว่างผิวยางกับผิวยาง (ผิวยางที่หุ้ม Pulley กับผิวยางของสายพาน) มีมากกว่าระหว่างผิวยางกับโลหะ (ผิวยางของสายพานกับผิวโลหะของ Pulley ) ดังนั้น การหุ้ม Pulley ด้วยยางจึงเป็นการเพิ่มแรงฉุด ที่จะฉุดสายพานให้เคลื่อนที่ไปได้โดยไม่ลื่น ซึ่งทำได้ง่ายและเสียค่าใช้จ่ายน้อย ในขณะที่ไม่ต้องไปโม (Modify) ระบบเพื่อเพิ่มมุมโอบ (Wrap angle) เลยก็ได้

ส่วนผลสืบเนื่องของประโยชน์ที่ตามมาจากการหุ้ม Pulley ก็จะมีหลายอย่าง ดังนี้

1. ป้องกันสายพานลื่น (Slip) และลดการสึกหรอของผิว Pulley และผิวของสายพาน ตามบทความที่แล้วมา (ลองอ่านดูใน Web นั้นแหละ) ท่านคงทราบแล้วว่า การเกิดสภาพที่สายพานลื่นนั้น นอกจากจะทำให้ล้อขับและสายพานเสียหายแล้ว ยังคงมีผลกระทบต่อภาคการผลิต เพราะหากสายพานหรือ Pulley เสียหายก็ต้องเสียเวลาในการซ่อมแซม เพื่อให้ใช้การได้ดีเหมือนเดิม ดังนั้น การหุ้ม Pulley จึงเป็นมาตรการป้องกันที่จะลด สาเหตุของการ Down time ทั้งหลายแหล่ รวมทั้งจะเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพและความน่าเชื่อถือ (Reliability) และความมั่นคงให้กับระบบการผลิตด้วย

2. ป้องกันวัสดุติด (Material build-up) และลดสาเหตุของสายพานวิ่งไม่ตรงแนว (Belt Mist racking) ผิว Pulley ที่ไม่ได้หุ้มยาง ส่วนมากมักทำด้วยโลหะ ซึ่ง วัสดุบรรทุกมีความชื้นหรือมีความหนืด ก็ชอบเหลือเกินที่จะมาติดผิวโลหะเพราะมันติดง่ายและติดได้นาน เมื่อติดมากขึ้นๆ มันก็จะทำให้ผิวภายนอกของ Pulley ขรุขระไม่ได้เป็นรูปทรงกระบอกอีกต่อไปแล้ว สายพานที่วิ่งอยู่บน Pulley (ที่มีรูปทรงที่ผิดปกติ) ก็ต้องวิ่งไปตาม Profile ที่ขรุขระนั้นแน่นอนที่สุดสายพานก็ต้องวิ่งส่ายไปมา ขอบข้างของสายพานหลีกเลี่ยงไม่ได้ที่ต้องวิ่ง ไปกระแทกโครงสร้าง ทำให้ขอบสายพานขาดและเสียหายได้ ดังนั้นการหุ้มยางที่ Pulley นอกจากจะช่วยลดการติดสะสมของวัสดุบน Pulley ได้ ยังทำให้แนวสายพานวิ่งตรงกลาง(Center) การขนถ่ายวัสดุก็จะมีประสิทธิภาพ นอกจากท่านจะไม่โดนเจ้านายดุแล้วท่านยังมีส่วนช่วยยืดอายุการใช้งานของสายพานได้ยาวนานขึ้นอีกด้วย พออ้างเป็นสาเหตุของการขอโบนัสเพิ่มได้มั้ยเนี่ย ???

ก่อนจะจบเรื่องนี้ นาย TCB อยากจะขอฝากค่า CO-efficient of friction ให้แฟนคลับได้พิจารณากันว่าผิวของ drive pulley ที่เป็นเหล็ก กับผิว drive pulley ที่หุ้มด้วยยางนั้นที่ค่า co-efficient ต่างกันมากแค่ไหน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสิ่งแวดล้อมที่มีน้ำหรือมีความเปียกชื้น การหุ้ม pulley ด้วยยางจะให้ค่าสัมประสิทธิ์ ความผิดมากกว่าผิว pulley ที่เป็นเหล็กเปลือยๆ ถึง 3.5 เท่าทีเดียว แต่ถ้าอยู่ในสภาพแห้งๆ แล้วการหุ้ม pulley จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพไม่มากนัก คือเพิ่มสูงขึ้นได้ประมาณ 12.5 % เท่านั้นเอง อนึ่ง co-efficient of friction ที่นาย TCB ได้นำเสนอนี้ เป็นของสำนัก continental สำนักอื่นๆ ก็คงใช้ค่าที่ไม่แตกต่างกันมากนักหรอก

แฟนคลับท่านใดมีข้อมูลเพิ่มเติมช่วยส่งมาแชร์ความรู้กันด้วยนะครับ

ถ้ามีโอกาสนาย TCB จะมาเล่าถึงวิธีการหุ้ม Pulley ชนิดของการหุ้มและวัสดุที่เหมาะสมสำหรับการหุ้ม Pulley ในแต่ละสิ่งแวดล้อมและอื่นๆ อีก ขณะนี้เวลา 14: 25 น. ของวันที่ 7 พฤษภาคม 2550 พอดีนาย TCB มีโทรศัพท์จากลูกค้าให้ช่วยเสนอราคาการหุ้ม Pulley นาย TCB จึงต้องขอตัวหาสตังค์ใช้ก่อนนะครับ ถ้านาย TCB ไม่มีสะตังค์ ก็คงไม่มีโอกาสมานั่งเล่าเรื่องดีๆที่มีประโยชน์ให้พี่ๆน้องๆแฟนคลับชาวสายพานได้รู้กัน ถ้าหากพี่ๆน้องๆต้องการให้นาย TCB รับใช้เรื่องอะไรก็ขอเชิญติดต่อกับชาว TCB ตามที่อยู่ด้านล่างเลยนะครับ